พระอาทิตย์ทรงกลด เกิดขึ้นจากบรรยากาศของโลกในชั้น โทรโพสเฟียร์ ( Troposphere) ซึ่งเป็นบรรยากาศชั้นล่างสุดและเป็นชั้นที่มีกลุ่ม เมฆ จำนวนมาก มีอากาศเย็นจัดตั้งแต่ช่วงเช้าตรู่ก่อนดวงอาทิตย์ขึ้น จนทำให้ละอองน้ำในอากาศ ณ เวลานั้นๆ แข็งตัวเป็นเกล็ดน้ำแข็งอนุภาคเล็กๆ จำนวนมากลอยอยู่บนท้องฟ้า เมื่อพระอาทิตย์ขึ้น และส่องแสงทำมุมกับเกล็ดน้ำแข็งได้อย่างเหมาะสม จะเกิด การหักเห และ การสะท้อน ของแสง ทำให้เกิดเป็นแถบสีรุ้งคล้ายการเกิด รุ้งกินน้ำ หลังฝนตก
ปรากฎการณ์ที่เกี่ยวกับแสง การกระจายแสง เมื่อให้แสงขาวซึ่งประกอบด้วยแสงหลายสีผ่านปริซึมสามเหลี่ยม พบว่าแสงที่หักเหออกมาจากปริซึมจะไม่เป็นแสงขาว แต่จะมีสีต่างๆ กัน แสงแต่ละสีที่หักเหออกมาจะทำมุมหักเหต่างๆ กัน แสงแต่ละสีจึงปรากฏบนฉาก ณ ตำแหน่งต่างๆ กัน ดังรูป 1. 25 ปรากฏการณ์นี้เรียกว่า การกระจายแสง มุมที่รังสีหักเหออกจากปริซึมทำกับรังสีตกกระทบที่ผิวแรกของปริซึม เรียกว่ามุมเบี่ยงเบน จากรูป 1. 25 θV คือมุมเบี่ยงเบนของแสงสีม่วงซึ่งมีค่ามากที่สุด ส่วนมุมเบี่ยงเบนของแสงสีแดง θR นั้นทีค่าน้อยที่สุด ถ้าให้ปริซึมนี้รับแสงอาทิตย์ แถบสีที่ได้ก็จะมีลักษณะเช่นเดียวกับที่ใช้รับแสงจากกล่องแสง เรียกแถบสีนี้ว่า สเปกตรัมของแสงขาว สำหรับแสงที่มี λ สั้นกว่าคือมี ƒ มากกว่า n จะมีค่ามากกว่า และแสงจะหักเหได้มากกว่า ในตัวกลางอื่นๆ เช่น น้ำ หรือพลาสติกใส ฯลฯ ก็มีสมบัติเช่นเดียวกับแก้ว คือ ดรรชนีหักเหของตัวกลางสำหรับแสงสีต่างๆ จะมีค่าไม่เท่ากัน การสะท้อนกลับหมดของแสง รูป 1. 26 การหักเหของแสงในตัวกลางที่มีดรรชนีหักเหต่างกัน เมื่อแสงจากตัวกลางหนึ่งผ่านเข้าไปอีกตัวกลางหนึ่ง ซึ่งมีดรรชนีหักเหมีค่ามากกว่าพบว่ามุมหักเห θ2 ในตัวกลางที่ดรรชนีหักเหมีค่ามากกว่าจะเล็กกว่ามุมตกกระทบ θ1 ดังรูป 1.
รุ้ง (Rainbow) เป็นปรากฏการณ์ตามธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับการหักเหและสะท้อนกลับหมดของแสงผ่านละอองน้ำในชั้นบรรยากาศ ซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดหลังฝนตก และเกิดฝั่งด้านตรงข้ามกับดวงอาทิตย์เสมอ ซึ่งลักษณะการหักเหและสะท้อนกลับหมดในละอองน้ำในชั้นบรรยากาศเกิดได้ 2 แบบนี้ ดังรูป ซึ่งทำให้เกิดรุ้งปฐมภูมิและรุ้งทุติยภูมิ และแต่ละคนจะมองเห็นสีรุ้งได้ต่างกันขึ้นอยู่กับตำแหน่งการยืน การเกิดรุ้งปฐมภูมิ การเกิดรุ้งทุติยภูมิ 4. ภาพลวงตาหรือมิราจ ( Mirage) เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดจากการหักเหของแสงในชั้นบรรยากาศแล้วมีการสะท้อนกลับหมด เนื่องจากความหนาแน่นของอากาศในชั้นต่างๆ ไม่เท่ากัน ที่มา 5. การเกิดสีบนท้องฟ้า แสงสีต่างๆมีความสามารถในการกระเจิงของแสงแตกต่างกันขึ้นอยู่กับพลังงานของแสงสีนั้น โดยพลังงานของแสงมากการกระเจิงของแสงจะมีค่ามาก นั่นหมายความว่าแสงสีม่วงจะมีความสามารถในการกระเจิงของแสงมากที่สุด ในเวลากลางวันแสงอาทิตย์ทำมุมชันกับพื้นโลก แสงจะเดินทางผ่านบรรยากาศเป็นระยะทางสั้นๆ แสงสีม่วง คราม และน้ำเงิน จะกระเจิงเต็มท้องฟ้า เราจึงมองเห็นท้องฟ้าเป็นสีฟ้า ในยามเช้าและยามเย็นแสงอาทิตย์ทำมุมลาดกับพื้นโลก แสงจะเดินทางผ่านบรรยากาศเป็นระยะทางยาว แสงสีม่วง ครามน้ำเงิน ซึ่งกระเจิงได้ดีที่สุด จะกระเจิงทิ้งไปมากเพราะระยะทางมาก ทำให้เหลือแสงสีแดง ส้ม ซึ่งกระเจิงได้น้อยมากเข้าตาเร า 6.
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. นิวัฒน์ ศรีสวัสดิ์ กลุ่มวิจัยการศึกษาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแนวใหม่ สาขาวิชาวิทยาศาสตร์ศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (สนับสนุนโดยสำนักงานเลขานุการกองทุนพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ)
ศ.
ปรากฏการณ์เกี่ยวกับแสง 0 /5000 จาก: - เป็น: ผลลัพธ์ ( อังกฤษ) 1: [สำเนา] คัดลอก! The phenomenon about the light. การแปล กรุณารอสักครู่.. ผลลัพธ์ ( อังกฤษ) 2: [สำเนา] คัดลอก! Optical phenomena ผลลัพธ์ ( อังกฤษ) 3: [สำเนา] คัดลอก! The phenomenon of light.
รุ้งหมอก (Fogbow และ Brocken Spectre) (Fogbow) เกิดจากการสะท้อนแสงอาทิตย์ที่อยู่ด้านหลังของเรา สาดเข้าไปหากลุ่มหมอกที่อยู่ด้านหน้า โดยแสงจะสะท้อนละอองน้ำในอากาศที่มีขนาดเล็กมาก แต่ถ้าเงาของคนถ่ายรูปถูกสะท้อนไปอยู่ตรงกลาง มันจะกลายรุ้งหมอกปีศาจ (Brocken Spectre) ที่ดูราวกับมีปีศาจตัวใหญ่อยู่ตรงกลางระหว่างปรากฏการณ์รุ้งหมอกนั้น ใครที่ไม่รู้ก็อาจขนหัวลุกได้เช่นกัน 7. แสงเขียว (Green Flash) นักวิจัย UFO หลายคนตีความการเห็นแสงเขียวนี้เป็นยานอวกาศจากนอกโลก แต่แท้ที่จริงแล้ว มันเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่หายากมากๆ ชนิดหนึ่งที่เรียกว่าแสงเขียว หรือมีชื่ออีกอย่างว่า แสงแห่งโชค (Lucky Light) นั่นเอง แสงเขียว จะปรากฏขึ้นมาเพียง 1-2 วินาทีในจุดที่ดวงอาทิตย์ตกลับหรือโผล่พ้นขอบฟ้า ซึ่งต้องอยู่ในสภาวะที่เหมาะสม ไม่มีอนุภาคในอากาศใดๆ มารบกวน แถมผู้เห็นยังต้องอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมด้วย ไม่แปลกที่แสงนี้จะมีฉายาว่าแสงแห่งโชค เพราะคนที่โชคดีจริงๆ เท่านั้นจึงจะเห็นได้ 8. รุ้งไฟ (Fiery Rainbow หรือ Fire Rainbow) ถ้าพูดถึงรุ้ง หลายๆ คนคงนึกถึงแสง 7 สีวิถีโค้งเป็นครึ่งวงกลม ที่เกิดขึ้นหลังฝนตก แต่ลักษณะของรุ้งยังมีนอกจากรุ้งกินน้ำปกติอีก ซึ่งหนึ่งในรุ้งที่โดดเด่นที่สุด ก็คือรุ้งไฟนั่นเอง รุ้งไฟ เป็นปรากฏการณ์ที่หาได้ยากมากเช่นกัน โดยมันมีลักษณะเป็นรุ้งแนวราบแบน ซึ่งเกิดมาจากแสงอาทิตย์หักเหออกจากผลึกน้ำแข็งในเมฆเซอรัส เป็นเมฆที่อยู่ในระดับสูง ที่มีลักษณะเป็นแผ่นบาง ส่วนตำแหน่งของรุ้งไฟจะปรากฏอยู่เหนือกว่ามุม 55 องศาเท่านั้น สามารถติดตามเรื่องราวน่าสนใจอื่นๆ เพิ่มเติมได้ข้างล่างครับ ที่มา: brightside | เรียบเรียงโดย เพชรมายา
ปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการหักเหของแสง ได้แก่ 1. มุมวิกฤตและการสะท้อนกลับหมด เมื่อแสงเดินทางจากตัวกลางที่มีค่าดัชนีหักเหมากไปสู่ตัวกลางที่มีค่าดัชนีหักเหน้อย มุมหักเหของแสงจะเบนออกจากเส้นปกติ ถ้าแสงที่เกิดการหักเหมีมุมหักเหขนาดเท่ากับ 90 องศา เราจะเรียกมุมตกกระทบนี้ว่า "มุมวิกฤต" และถ้าแสงทำมุมตกกระทบมีค่ามากกว่ามุมวิกฤตนี้ไปอีก จะทำให้เกิดปรากฎการณ์ที่เรียกว่า "การสะท้อนกลับหมด" 2. ลึกจริง-ลึกปรากฎ เมื่อเรามองเห็นวัตถุที่อยู่ใต้น้ำ เราจะมองเห็นวัตถุนั้นตื้นกว่าความเป็นจริง เนื่องจากการเกิดการหักเหของแสงที่สะท้อนวัตถุใต้น้ำทำให้ภาพของวัตถุที่อยู่ในตัวกลางที่มีค่าดัชนีหักเหสูงกว่านั้น อยู่ใกล้กว่าคามเป็นจริงนั่นเอง 3. มิราจ มิราจเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในบริเวณที่อากาศร้อนมาก ( เพราะอากาศบริเวณเหนือพื้นดิน จะมีความหนาแน่นน้อยกว่าอากาศด้านบนอย่างมาก (เนื่องจากอุณหภูมิที่แกต่างกัน) ทำให้เกิดปรากฏการณ์การสะท้อนกลับหมดในชั้นอากาศเหนือพื้นดิน จึงทำให้เรามองเห็นเป็นภาพลวงตาที่มีลักษณะคล้ายแอ่งน้ำเกิดขึ้น 4. รุ้งกินน้ำ เป็นปรากฏการณ์การกระจายของแสงขาวโดยธรรมชาติ ที่เกิดขึ้นเมื่อแสงอาทิตย์ตกกระทบกับหยดน้ำหรือฝุ่นละอองในอากาศ แล้วเกิดการสะท้อนและการหักเหของแสง ทำให้แสงกระจายตัวออกเป็นแถบสีต่าง ๆ เรียกปรากฎการณ์นี้ว่า "รุ้งกินน้ำ" โดยจะสามารถสังเกตเห็นได้เมื่อเรายืนหันหลังให้กับดวงอาทิตย์ ในช่วงหลังฝนตก